Wprowadzamy samogłoski czyli pierwszy etap sylabowej nauki czytania

1. Dlaczego zaczynamy od nauki samogłosek?

Nauka czytania samogłosek oparta jest na prawopółkulowym przetwarzaniu informacji w mózgu, dlatego jest dla dzieci prosta. Obraz graficzny samogłoski ujmowany jest globalnie (całościowo).

Samogłoski uczymy w taki sposób, aby wiązały się one z określonym kontekstem i przedstawiały konkretną sytuację. Nie mówimy więc: „Popatrz! To A jak AUTO”, tylko pokazujemy na przykład obrazek przestraszonej dziewczynki i mówimy: „Spójrz! Dziewczynka przestraszyła się myszki. Ona mówi A!”

Nauka samogłosek pozwala dziecku na pierwszą werbalną komunikację. Dzięki samogłoskom jesteśmy w stanie przekazać pierwsze komunikaty i informacje. Dziecko wskazując palcem na pieska i mówiąc „O!” przekazuje dorosłemu cały długi komunikat „Mamo! Patrz! Piesek!”

2. Co jest ważne podczas nauki samogłosek?

Wszystkie samogłoski powinny być napisane wielką literą, czcionką bezszeryfową czyli taką bez żadnych ozdobników np. Arial.
Samogłoska „i” powinna być zapisana z kropką. Jest wtedy znacznie łatwiejsza do zapamiętania dla dzieci.
Wszystkie obrazki , które tu widzisz są tylko przykładem. Można je wykorzystać, albo można przygotować swoje. Tworzenie własnych rysunków może być fajną zabawą.
Samogłoski warto uczyć prezentując różne przykłady. Ważne jest, aby dziecko zrozumiało, że różne sytuacje mogą być nazywane przez taką samą samogłoskę. Przykładowo, samogłoskę „A” możemy zapisać zarówno na obrazku przestraszonej dziewczynki, jak i na obrazku chłopca, który się ucieszył, że dostał prezent. To my nadajemy znaczenie sytuacji.
Obraz samogłoski odnosi się do całej przedstawionej sytuacji na obrazku, nie do pojedynczego rysunku. Nie może to być rysunek arbuza do ilustracji głoski a.
Dla łatwiejszego przyswojenia samogłosek, warto dodatkowo wprowadzić tzw. gesty artykulacyjne czyli ruchy dłoni wykonywane podczas wypowiadania określonych samogłosek. Poprzez połączenie dźwięku i ruchu ułatwiają naukę. Gest zastępuje także komunikat w przypadku braku artykulacji.
Im więcej powtórzeń tym lepsze efekty. Wplatajcie zatem samogłoski do każdej zabawy.

3. Etapy nauki samogłosek.

Zapoznawanie dzieci z obrazem samogłosek odbywa się w 3 etapach:

I etap – Powtarzanie – dorosły opowiada historię oraz czyta samogłoskę, a dziecko powtarza.
II etap – Rozumienie – sprawdzamy czy dziecko zapamiętało samogłoski, a więc czy rozumie to co wykonuje.
III etap – Nazywanie – to samodzielne czytanie samogłosek przez dziecko. Wskazujemy obrazek, a dziecko czyta.

Powyższe trzy etapy stosujemy na każdym poziomie nauki czytania sylabowego. Czy będziemy uczyć samogłosek czy poszczególnych sylab.

4. Zaczynamy?

Aby rozpocząć naukę, wystarczy pobrać karty, które przygotowałam, wydrukować je i wyciąć. Można je również zalaminować – będą trwalsze. (Karty do pobrania znajdują się na końcu tego artykułu)

Możemy zaczynać.

Etap I – Powtarzanie

Na początek prezentujemy dziecku 3 karty z samogłoskami. Będą to A, U oraz I. Opowiadamy co dzieje się na obrazku. Zadaniem dziecka jest obserwowanie i powtarzanie za dorosłym samogłosek.

ukladanie a u i — Samogłoski prymarne – A U I

"Dziewczynka przestraszyła się myszki. Ona mówi A!" — „Dziewczynka przestraszyła się myszki. Ona mówi A!”

"Dziewczynka się niesie ciężkie torby. Zmęczyła się. Ona mówi U!" — „Dziewczynka niesie ciężkie torby. Zmęczyła się. Ona mówi U!”

"Dziewczynka schowała coś za plecami. Ona mówi I" — „Dziewczynka schowała coś za plecami. Ona mówi I!”

Etap II – Rozumienie

Następnie przygotowujemy kartoniki z zapisanymi wielką literą z takimi samymi samogłoskami czyli A, U oraz I. (Lub wycinamy z arkusza jeśli pobrałaś zestaw do nauki samogłosek przygotowany przeze mnie).

Na odwrotnej stronie kartonika z literą U wpisujemy Ó, aby dziecko uczyło się, że samogłoska ta ma dwa różne sposoby zapisu.

Teraz kładziemy przed dzieckiem trzy kartoniki z zapisanymi samogłoskami, a następnie prosimy dziecko: „Daj A”, „Daj I”, „Daj U”.

Aby urozmaicić naukę samogłosek, warto postawić na zabawę i na przykład:

Przygotowujemy pudełko, do którego będziemy wrzucać wywołane samogłoski.
Wykorzystujemy samochodziki, które będą przewozić odpowiednie samogłoski
Karmimy zwierzątka samogłoskami

Etap III – Nazywanie

W tym etapie dziecko samodzielnie odczytuje samogłoski. Kładziemy przed nim poszczególne obrazki i mówimy: „Dziewczynka przestraszyła się myszki. Co ona mówi?” itd. Następnie tak samo postępujemy z kartonikami z zapisanymi samogłoskami. Kładziemy przed dzieckiem i prosimy: „Przeczytaj”.

Jeśli uda się przejść wszystkie trzy etapy to możemy zaprezentować dziecku trzy kolejne samogłoski. Będą to E, O oraz Y. Wszystkie trzy etapy przechodzimy od początku jak przy nauce poprzednich samogłosek.