Co to jest lateralizacja

 

lateralizacja

Lateralizacja to inaczej stronność. To preferencja jednej strony ciała przy wykonywaniu czynności. Narządy w naszym ciele, które występują parzyście nigdy nie są jednakowo sprawne. Jedno z pary zawsze jest sprawniejsze i mocniejsze, a drugie pełni rolę pomocnika.

lateralizacja-reka

 

2. JAKIE SĄ RODZAJE LATERALIZACJI?

 

Kiedy dominujące oko, ucho, ręka i noga znajdują się po jednej stronie ciała mamy do czynienia z lateralizacją ustaloną jednorodną. Jeśli przewaga narządów ruchu i zmysłu występuje po prawej stronie to mamy do czynienia z lateralizacją jednorodną prawostronną. Jeśli natomiast preferujemy narządy ruchu i zmysłu po lewej stronie ciała (lewe ucho, lewe oko, lewa ręka i lewa noga) to jest to lateralizacja jednorodna lewostronna.

Nie zawsze jednak wszystkie narządy dominujące znajdują się po jednej stronie ciała. Zdarza się, że brak jest ukształtowanej dominacji jednej z półkul. I tak np. dziecko może preferować lewe oko i ucho, ale prawą rękę i nogę lub na przykład oko, ręka, i noga po prawej stronie natomiast po lewej tylko ucho. Mamy wtedy do czynienia z lateralizacją niejednorodną skrzyżowaną.

Ostatni rodzaj lateralizacji to lateralizacja nieustalona. Możemy na przykład zaobserwować ją u dzieci, które nie mogą zdecydować się na jedną rękę i wszystkie czynności wykonują raz jedną, a raz drugą ręką. Dajemy dziecku do ręki lunetę, a ono zamiast do oka przystawia ją do czoła pomiędzy oczami.

 

rodzaje-lateralizacji

 

 

 

3. CZY MOŻNA ZMIENIĆ PREFERENCJĘ RĘKI, NOGI, OKA LUB UCHA? 

 

To, którą ręką wykonujemy czynności, do którego oka i ucha przykładamy przedmioty, którą nogą kopiemy piłkę zależy od ukształtowania się tych funkcji w mózgu w pierwszych latach naszego życia. To mózg decyduje, które z naszym parzystych narządów będzie wiodło prym. Tak naprawdę nie mamy nic dopowiedzenia jeśli chodzi o wybór.

Kilkadziesiąt lat temu, osoby leworęczne próbowano siłą przestawiać na rękę prawą. Taka wymuszona praworęczność powoduje dysharmonię i problemy z koordynacją wzrokowo – ruchową. Takie wymuszanie na leworęcznych do używania prawej ręki spowodowało, że osoby te nauczyły się pisać prawą ręką, ale jeśli chodzi o organizację mózgu nadal są leworęczni.

lateralizacja-nogi

 

4. JAKIE SĄ KONSEKWENCJE NIEUSTALONEJ LATERALIZACJI?

 

Najczęściej mamy do czynienia z brakiem dominacji stronnej w obrębie rąk. Przejawia się to tzw. oburęcznością. Dziecko bierze kredkę do ręki prawej, chwilę rysuje i przekłada do lewej. Jeśli dostanie do wrzucenia do pojemnika przedmioty to wrzuca je zarówno lewą jak i prawą ręką. Je prawą, ale wycina lewą.

W konsekwencji  oburęczność negatywnie wpływa na uczenie się czytania i pisania, koncentrację uwagi, sprawność manualną.