Jak wywołać głoskę R

Na początku swojej przygody z logopedią panicznie bałam się spotkania z osobą, która wymaga terapii głoski R. Wydawało mi się wręcz niemożliwym, aby ją wywołać. A już największa panika ogarniała mnie wtedy kiedy słyszałam, że dziecko zamienia głoskę R na J.

Co z tego, że znałam teorię skoro w praktyce nic nie chciało działać? Na studiach niestety nie miałam sposobności widzieć jak w praktyce wygląda wywoływanie głoski R. Wiadomo, w teorii wszystko wygląda cudownie, a jak przyjdzie co do czego to już nie jest tak różowo.

1. Dlaczego głoska R jest taka trudna?

Dlatego, ponieważ wymaga dużej elastyczności czubka języka. Podczas realizacji głoski R boki języka przylegają ściśle do zębów trzonowych, natomiast sam czubek języka wibruje.

Terapia głoski R bywa długa. Szczególnie etap przygotowawczy. Zanim bowiem uzyskamy wibrację języka potrzeba wielu ćwiczeń, które pomogą wzmocnić i usprawnić język.

2. Kiedy u dziecka powinna pojawić się głoska R?

Głoska ta pojawia się najczęściej w wieku 5 – 6 lat. Czasami dopiero u 7-latków. Może jednak pojawić się bardzo szybko. Na własne oczy i uszy widziałam piękne R w mowie spontanicznej u 2,5 latki. Niesamowite wrażenie. Żaden logopeda nie przejdzie obojętnie obok takiego zjawiska.

3. Jakie elementy utrudniają bądź uniemożliwiają opanowanie poprawnej wymowy głoski R?

nieprawidłowy słuch
niewłaściwe napięcie mięśniowe
wady anatomiczne narządu artykulacyjnego (zbyt krótkie wędzidełko podjęzykowe, nieprawidłowy zgryz)
wiek
opóźniony rozwój umysłowy
nieprawidłowa wymowa głoski R w najbliższej rodzinie

4. Kiedy potrzebna jest terapia, a kiedy można poczekać?

Jeśli 5-6 latek zamienia głoskę R na L czyli zamiast „rower” mówi „lowel” i nie ma żadnych dodatkowych problemów, które utrudniałyby prawidłowe opanowanie głoski R (patrzy pkt 3), a oprócz tego wymawia prawidłowo głoski SZ, Ż, CZ, DŻ wtedy wystarczy poczekać.

Jeśli natomiast głoska R jest wymawiana w inny sposób, jest to wada wymowy i konieczna jest terapia u logopedy.

Jeśli dziecko w wieku 4 lat i starsze zamienia głoskę R na J czyli zamiast „lowel” lub”rower” mówi „jowej”, także konieczna jest wizyta u logopedy. Dzieci w tym wieku nadal mogą nie mówić głoski R ale powinny zamieniać ją na L realizowane dziąsłowo.

5. Masz obawy?

Zaczynasz dopiero przygodę z logopedią i boisz się pracy z tą głoską? Niepotrzebnie. Strach ma wielkie oczy. Najważniejsza jest podstawowa wiedza co należy zrobić i sprawdzić. Konieczna jest także znajomość metod wywoływania głoski R. No i praktyka. Z czasem zauważysz, która metoda Ci pasuje, która się najlepiej sprawdza u dziecka, a która u dorosłego. Jedno jest pewne. Często trzeba wielu prób, żeby osiągnąć pierwszy sukces.

6. Jak wywołać głoskę R?

Zasada ogólna jest jedna. Gdziekolwiek i jakkolwiek nieprawidłowo realizowana jest głoska R należy przenieść jej realizację na czubek języka. Tylko tyle i aż tyle. Jeśli zostaną wykluczone wszystkie elementy obciążające (patrz pkt 3) można zabrać się za ćwiczenia przygotowawcze.

Do ćwiczeń artykulacyjnych usprawniających język możesz wykorzystać karty, które zrobiłam. Karty wydrukuj 2x na grubszym papierze. Karty można wykorzystać podczas terapii w gabinecie. Sprawdzą się również jako ćwiczenia do domu pod warunkiem, że najpierw logopeda wyjaśni w jaki sposób prawidłowo z nimi ćwiczyć. Ufoludki można pokolorować z dzieckiem, następnie wyciąć i grać w grę Memo. Ćwiczenie wykonujemy po każdym odsłonięciu karty lub dopiero jeśli znajdziemy dwie takie same i chcemy je zabrać. Wszystko zależy od ustalonych zasad.

Na kartach pod obrazkami ufoludków znajdują się pojedyncze litery lub zbitki liter. Aby prawidłowo wykonać zadanie głoski T, D i N powinny być wymawiane dziąsłowo, a więc czubek języka uderza nie o zęby, a o wałek dziąsłowy. Język jest cofnięty w głąb jamy ustnej, boki języka przylegają do zębów trzonowych i ruchy wykonuje tylko czubek języka.

Pobierz karty —> tutaj

Rodzicu! – jeśli Twoje dziecko nie wymawia głoski R bądź wymawia ją nieprawidłowo nie próbuj wywoływać jej samemu. Nie naciskaj również na dziecko, aby powtórzyło ponownie wyraz ale poprawnie. To tak nie działa. Udaj się do logopedy, który sprawdzi warunki anatomiczne i wytłumaczy w jaki sposób należy ćwiczyć.